Yazan: Prof. Dr. Şükrü Akyüz PDA nedir? Ana rahminde bebeğin (fetüs) kalbinden çıkan iki büyük damarı birbirine bağlayan bir damar vardır. Bu, bebeğin dolaşım sisteminin normal bir parçasıdır. Doğumla birlikte bebek oksijeni kendi akciğerleriyle almaya başlayınca artık bu bağlantı damarına ihtiyaç kalmaz ve kendiliğinden çoğu insanda kapanır. Ancak, değişik nedenlerle nadiren açık kalabilir. Açık kalan bu bağlantıya tıp dilinde patent duktus arterizus (PDA) adı verilir (Patent: Açık, Duktus: Bağlantı, Arteriozus: Atardamar). Normal durum: Damar bağlantısının kapanması (Nationwide Children’s Hospital web sitesinden alıntılanarak yeniden düzenlenmiştir) Anormal durum: Damar bağlantısının açık kalması (Nationwide Children’s Hospital web sitesinden alıntılanarak yeniden düzenlenmiştir) Tedavi: PDA'nın tıpayla ameliyatsız kapatılması (Nationwide Children’s Hospital web sitesinden alıntılanarak yeniden düzenlenmiştir) PDA, ne zaman kapatılır? PDA içinden kaçan kan nedeniyle kalbin sol tarafına olması gerekenden daha fazla kan dolar ve bu nedenle kalbin sol tarafı zamanla büyüyebilir. Kalp büyümüşse PDA artık kapatılmalıdır. Ancak, çok ileri vakalarda ASD’yi kapatmak maalesef fayda sağlamaz; hatta zarar bile verebilir. PDA çok küçükse, yani kaçan kan miktarı çok az olduğundan hastada herhangi bir şikayete neden olmuyorsa ve kalp normal boyutlardaysa PDA’nın kapatılmasına gerek yoktur. Ameliyatsız yöntemle PDA kapatmanın başarı oranı nedir? Genel olarak, teknik başarı oranı >%95’tir. PDA kapatma işleminin riskleri nelerdir? Her girişimsel işlem gibi bu işlemin de riskleri bulunmaktadır. Ama, bunlar çok nadiren gerçekleşir. Tıpa görevi gören cihazın yerinden çıkması veya cihaz üzerinde pıhtı oluşması gibi önemli komplikasyonlar her 100 kişiden 3’ünde; ölüm ise her 1000 kişiden 1’inde meydana gelir. Bu riskler beni kaygılandırdı, ne yapmalıyım? Kaygılanmakta haklı olabilirsiniz, ama unutmayın: Bu komplikasyonlar çok nadiren gelişir. Önemli olan işlemin gerçekten gerekli olup olmadığıdır. Eğer, güncel bilimsel verilere ve kılavuzlara uygun bir şekilde karar verilmişse bu işlemden kaçınmak aslında kendinizi kalp yetersizliği riskine çok daha fazla maruz bıraktığınız anlamına gelir. PDA kapatma cihazları PDA kapatma işleminden önce hangi tetkikler, hangi amaçla yapılır? Kan tahlili: Kansızlık, böbrek yetersizliği ve enfeksiyon gibi diğer hastalıkların kontrolü için.EKO (Kalp ultrasonu): PDA varlığının kesinleştirilmesi ve ilave başka bir kalp hastalığının olup olmadığının belirlenmesi için.BT (Bilgisayarlı tomografi): İşlemde uygulanacak tekniğin planlanması ve kullanılacak cihaz türünün belirlenmesi için. İşlem ne kadar sürer? Genellikle 1 saat. Ancak, PDA’nın anatomik özelliklerine göre bu süre daha kısa ya da uzun olabilir. İşlem, kalp ameliyatlarında olduğu gibi kalp durdurularak mı yapılır? Hayır. Kalp çalışırken yapılır. İşlemden sonra hastanede kaç gün kalacağım?​ Çoğu hasta ertesi gün taburcu olur. PDA kapatma işlemi sırasında ağrı duyacak mıyım? Hayır. İşlemde damar giriş yeri uyuşturulur ve hasta işlem boyunca uyanık kalır. Stresin giderilmesi için rahatlatıcı ilaçlar verilebilir. PDA kapatma cihazı sonradan yerinden oynar mı? Yerinden sonradan oynamış olduğu anlaşılan vakalar literatürde bildirilmiş olsa da bu çok nadir bir durumdur. Birkaç ay içinde cihazın üzeri dokuyla kaplandıktan sonra hareket etmesi mümkün değildir. İşlem sonrası cihazı vücudumda hisseder miyim? Hayır. Cihaz ömür boyu vücudumda kalacak mı? Evet. Cihazı geri çıkarmak söz konusu değildir. PDA kapatma işlemi sonrası kan sulandırıcı ilaç kullanacak mıyım? Evet. Genellikle, 6 ay düşük doz Aspirin (Coraspin veya Ecopirin) kullanılır. 6. aydan sonra kan sulandırıcı ilaç kullanmaya gerek yoktur.