Elçin [email protected] oyunculu finansman şirketleri sektöründe, kasım ayı sonunda toplam kredi büyüklüğü yıllık yüzde 80 artışla 100 milyar TL`ye ulaştı. Kredilerin yüzde 90 oto alanında verildiği sektörü, 2024`te zor bir yıl bekliyor. ALJ Finans Genel Müdürü VOLKAN DÖŞOĞLU, “2024`te otomotiv satış adetlerinde yüzde 30-35 civarı düşüş beklentisi var. 1 milyonun üstünde bir satış olması beklenmiyor. Finansman şirketleri sektörünün de buna göre pozisyon alması gerekiyor. 2024 sonunda sektörün kredi büyüklüğünde enflasyon kadar artış olacaktır” diyor.Finansman şirketleri sektörü, yeni oyuncu girişleriyle hareketli bir yılı geride bıraktı. 23 oyuncuya ulaşan sektör, Finansal Kurumlar Birliği (FKB) eylül sonu rakamlarına göre toplam aktif büyüklükte 111,7 milyar TL`ye ulaştı. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 107,5 büyüme yakalandı. ALJ Finans Genel Müdürü Volkan Döşoğlu, kasım ayı sonunda finansman şirketleri toplam kredi büyüklüğünün yıllık yüzde 80 artışla 100 milyar TL`ye eriştiğine vurgu yapıyor. 2024 ise otomotiv sektöründe daralma beklentisinin etkisiyle kredilerin yüzde 90`ını otomotivde yapan finansman şirketleri sektörü için zor bir yıl olacak gibi duruyor. Volkan Döşoğlu, “2024`te otomotiv satış adetlerinde yüzde 30-35 civarı düşüş beklentisi var. 1 milyonun üstünde bir satış olması beklenmiyor. Finansman şirketleri sektörünün de buna göre pozisyon alması gerekiyor. 2024 sonunda sektörün kredi büyüklüğünde enflasyon kadar artış olacaktır” yorumunu yapıyor. ALJ Finans Genel Müdürü Volkan Döşoğlu ile son dönem sektör trendlerini ve yeni yıla dair öngörülerini konuştuk: Finansman şirketleri sektörü için nasıl bir yılı arkada bırakıyoruz? 2023 Kasım sonu itibarıyla finansman şirketleri sektöründe toplam 100 milyar TL kredi büyüklüğüne ulaşıldı. Bu, 2022`nin aynı dönemine göre yüzde 80 artışa karşılık geliyor. Finansman şirketleri sektörü özelinde 2023`ü iki yarıya ayırmak lazım, çünkü tamamen farklı pazar ortamları vardı. Yılın ilk yarısında pazarda araç bulunurluğu tüm markalar için sorunluydu. Ağustos ayından sonra iş değişmeye başladı, şimdi ciddi sayıda araç var. Yılın ilk yarısında araç bulunamadığından kredi hacimleri de çok büyümüyordu. Burada büyümenin nispeten kısıtlı kalmasının bir nedeni de 2023`ün ilk yarısında uzun vadeli fona ulaşmanın çok mümkün olmamasıydı. Seçimden sonra izlenen ekonomi politikaları, her ne kadar faizlerde artış olsa da piyasaya ciddi güven veriyor. Seçim öncesinde gösterge faiz, indikatif olma özelliğini kaybetmişti. Şu anda piyasaya güven veren, doğru yolda ilerleyen daha realist bir ekonomi yönetimi var. Bu da hem finansman şirketlerinin hem ticari ve bireysel alıcıların daha uzun vadeli fon bulmasını sağlıyor. 2024`ün ikinci yarısından itibaren hem Türkiye hem dünyada faizlerin düşmeye başlayacağı beklentisi olduğu için daha uzun vadeli fonlama sağlamak daha kolay.  Büyümede ana talep nereden geliyor?  2023`te finansman şirketleri kredileri büyük ağırlıkla ticari taraftan geliyor. Ticari taraf ağırlıklı çalışan finansman şirketlerinde büyümeler daha yüksek oldu. Ticari tarafta sadece otomobil, hafif ticari değil büyük kamyon, kamyonet gibi araçların finansmanından da bahsediyoruz. Bireysel tarafta kredi taleplerinde tüm yıl genelinde ciddi büyüme yaşanmadı. Finansman sektörünün bireysel pazardaki payı ciddi şekilde düşüyor. Şu anda toplam finansman şirketleri kredi büyüklüğü içinde bireyselin payı yüzde 8. 6-7 yıl önce bireysel alımların payı yüzde 40`ları geçiyordu. Daha sonra bankalardan gelen rekabetin etkisiyle bu pay giderek azaldı. Bireyseldeki düşüşün ilk nedeni, kredilendirme oranlarına yönelik bazı kontroller olması, ikincisi ise artık araç fiyatlarının çok yüksek noktalara gelmesi. 2022 Mayıs sonrası insanlar enflasyona karşı varlıklarını koruyabilmek için araçları ciddi bir yatırım aracı olarak gördü. Ancak artık hem araç fiyatlarının hem faizlerin geldiği seviyeler burada algıyı değiştirdi. Dolayısıyla şu anda gelen talep, gerçekten kullanım talebi olmaya başladı.  İkinci el piyasası bu yıl daha hareketliydi. Bunun sektörünüze yansıması nasıl oldu?  Finansman şirketleri sektöründe genelde birinci el ile ikinci el arasında çarpan 10 kat kadardır. Bazı istisnai yıllarda 15 kata kadar çıktığı da olur ama 2023`te ikinci el hacmi birinci elin 10 katı kadar olacak. Sonuçta 2023`te, otomotiv satış rakamlarında tüm yılların rekoru kırıldı. 2023 Kasım sonunda birinci el otoda 1,1 milyon adet satışa ulaşıldı. 2023 sonunda 1 milyon 250 bin adet gibi bir rakamla tamamlanacağını düşünüyoruz.  Artan faizlerin sektöre son dönemde etkisi nasıl oluyor?  Tabii bu, talebi tırpanlıyor. Ama özellikle ticari tarafta şirketler bu marjı kaldırabilecek kârlılık yaratabildiklerini öngörüyorsa uzun vadeli fonlama bulabiliyor.  Ortalama işlem tutarlarında nasıl bir değişim mevcut?  ALJ Finans rakamlarından örnek verirsek ortalama işlem kredi tutarı 500-600 bin bandında. Geçen yıla göre iki kat fark var.  Peki toplam taşıt kredilerinde finansman şirketleri sektörünün payı ne kadar? 10 yıl önce ağırlık sektörünüzdeydi…  Bankaların bugünkü payı yüzde 70`e yakın. Toplam taşıt kredileri içinde finansman şirketlerinin payı yüzde 30 olarak gidiyor. Aslında FKB, aynı Avrupa ülkelerinde olduğu gibi banka dışı tüm finans sektörlerinin aldığı payı artırmak amacıyla çalışıyor. Bugün bu pay yüzde 2,5; hedef yüzde 10 paya ulaşmak. Burada banka dışı finans alanlarını büyütmeye yönelik yeni adımlar atılması, finansman kaynaklarına erişimde yeni uygulamalar gerekiyor. Banka ağırlığını kırmak gerekiyor, ancak vade olarak bir süre vermek çok zor. Finansman şirketleri toplam kredi büyüklüğü içinde mikro kredilerin payı ne kadar?  Oto dışı kredilerin payı yüzde 10. Oto dışı kredilerde ortalama işlem tutarları, otomobil ya da daha da yüksek montanlı fiyata sahip kamyon kredileri yanında çok küçük kalıyor. Bu nedenle hacimde payları daha düşük seyrediyor. Ayrıca Türkiye, kredi kartı dominant bir ülke; kahverengi eşya, beyaz eşya gibi alanların tamamında dominant bir banka payı var. Toplam nakit krediler içinde finansman şirketleri sektörünün payı binde 5`in altında, burada alınacak çok yol var. Mikro kredilerde büyüme için finansman şirketlerinin bankalarda olmayan ana özel çözümler üretmeleri, dijital kanaldan sunmaları lazım. Çünkü enflasyonunun etkisiyle kart limitleri şişebiliyor. Doğru kullanıcı dostu çözümlerle gelinirse finansman şirketleri sektörünün burada ciddi büyüme potansiyeli var. Sektöre özellikle mikro krediler ve “Şimdi Al Sonra Öde (BNPL)” alanında yeni oyuncu girişleri oluyor. Burada yeni oyuncu bekliyor musunuz? Evet tüm mobil operatörlerinin ve yabancı şirketlerin sektöre girdiğini görüyoruz. Ayrıca bizim gibi oto finansmanına ağırlık veren oyuncular da oto dışı tarafta büyümek istiyor. Bu nedenle yakın gelecekte mikro kredilerin toplamdaki payının özellikle kredi adetleri tarafında artacağını kesin olarak düşünüyorum. Tabii burada işlem tutarları küçük olduğu için hacimde pay almak daha zor ama giderek artacaktır. Sektörde oyuncu sayısı 23`e geldi. Bu pazara duyulan güveni gösteriyor. Yılın ikinci yarısında atılan adımlar çok olumlu olduğundan güven tazelendiği sürece Türkiye`ye dışarıdan yatırımcı gelecek. Sektöre de yeni girişler olacaktır.  Bu yıl nasıl bir tablo olacak? 2024`te sektörde ne kadar büyüme öngörüyorsunuz?  Sektörün 2023`ü toplam kredide yüzde 80- 85 bandında büyümeyle kapatacağını düşünüyorum. 2024`te otomobil piyasasına özel bir daralma beklentisi var. 2023, rekor yılı olduğundan baz etkisi yaşanacak. 2024`te otomotiv satış adetlerinde yüzde 30-35 civarı düşüş beklentisi var. 1 milyonun üstünde bir satış olması beklenmiyor. Bunun nedenlerinden biri de 2024`ün ilk yarısında faizler görece yüksek kalacak ve araç fiyatları belli doyum noktasına geldi, talep yüksek değil. Haliyle finansman şirketleri sektörünün de buna göre pozisyon alması gerekiyor. 2024`te hacmi öngörmek zor. Enflasyonun yüzde 40 olacağı öngörüsü ve otomotivde daralmanın yüzde 30-35 olacağı tahminiyle hacim birbirini dengeleyecek. 2024 sonunda sektörün kredi büyüklüğünde enflasyon kadar artış olacaktır. Kredi işlem adetlerindeyse talebin daralmasıyla düşüş olabilir.“VADELER 3 YILA ÇIKIYOR”KRİTİK DEĞİŞİM Son dönemde sektörde vadelerde çok önemli değişiklik oldu. 2023 yılının ilk yarısında bulamadığımız 1 yıl üzeri fonlamaya ulaşmaya başladık, biz de müşterilerimize bu vadeleri sunabiliyoruz. Yılın ilk yarısında çok ciddi bir sıkıntıydı. Fonlama piyasalarında bugün faizlerin yüksekliğine rağmen 2 yıla yakın fon bulabiliyoruz. 2023`ün ilk yarısında vadeleri bireyselde 2 yıla ve ticaride 1 yıla kadar kısaltmıştık. Bugünlerde 3 yıla varan vadelerde kredi sağlıyoruz. 2024`te de vadelerde bu trend devam eder.KÂR NASIL OLUR? Finansman şirketleri sektöründe eylül sonunda kâr artışı yıllık yüzde 318 oldu. 2023`ün benzer bir oranla biteceğini düşünüyorum. Burada iki temel neden var: 2023`te alımların yüzde 90`ı ticari alımlardan geldiği için hem ortalama işlem tutarları arttı hem kâr marjları bireysele göre daha yüksek olabildi. İkinci neden de 2022 sektörün kârında istisnai kötü bir yıldı, yıllık yüzde 22 azalma vardı. 2023`te baz etkisi de önemli oldu. 2024`te kârlılığı tahmin etmek çok zor. İki unsur belirleyecek: 2024 için belirlenen enflasyon rakamı yüksek, dolayısıyla doğru maliyet yönetimi çok önemli. Bu yıl yenilikçi çözümlerle talebi ve işlem hacmini canlı tutmayı becerenler kârlılıkta bir adım önde olacak. Farklı ürün veya markalarla hacmi korumak önem kazanacak.“ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİNE GİDECEĞİZ” 2024 PLANLARI ALJ Finans olarak 2023`te depremin de etkisiyle biraz daha risk yönetimine, mevcut kredi kalitesini korumaya odaklandık. O nedenle müşteri adetlerimizde artış olmadı. Kasım sonunda 4,5 milyar TL kredi büyüklüğüne ve 8 binin üzerinde kredi adedine ulaştık. 2024`te daralan piyasaya rağmen hem dijitalde alacağımız yeni aksiyonlarla hem müşteriye yönelik ürünler, farklı ortaklarla yapacağımız anlaşmalarla büyüme hedefliyoruz. 2024 sonunda kredi üretim hacmimizi 11 milyar TL üzerine ve kredi adedini de 16 binin üstüne taşımayı planlıyoruz. AĞIMIZI GENİŞLETECEĞİZ Portföyümüzde 1.el ve 2. el araç kredileri yarı yarıya diyebiliriz. Bu yıl mümkün olduğu kadar çok ürün çeşitlendirmesine gitmek istiyoruz; böylece hem her kesimden müşteriye erişerek memnuniyeti artırmayı hem bilanço yapımızı daha sağlıklı hale getirmeyi amaçlıyoruz. Bugün Türkiye genelinde çalıştığımız 500 büyük hacimli kurumsal ikinci el anlaşmalı satıcı var. Bu sayıyı 2024 sonunda bine çıkarmayı planlıyoruz. Dağıtım ağımızı genişleteceğiz. Oto dışı kredilerde de payımızı artırmak için çalışıyoruz. Mikro kredilerde güneş enerjisi, elektrikli araçların şarj istasyonlarına yönelik kredilerde de olabiliriz. 2024 sonunda oto dışı işlem adetimizin yüzde 35- 50 arası artacağını öngörüyoruz. Ayrıca ciddi BT yatırımı yapıyoruz, sistemsel altyapımızı değiştiriyoruz.